خانه امین التجار در اصفهان، به عنوان یکی از خانه‌های برجسته و زیبای قرن سیزدهم، دارای اهمیت ویژه‌ای است. این خانه متعلق به «مرحوم حاج سید محمدعلی امین»، معروف به «امین‌التجار» و برادرش «مرحوم حاج سید احمد امین»، ملقب به «افتخارالتجار» است. این خانه در محله سینه پائینی و در کوچه‌ای که به نام حاج امین‌التجار شناخته می‌شود، واقع شده‌است. جبهۀ شمالی این خانه در زمان ساخت خیابان عبدالرزاق از تخریب محفوظ مانده است.
خانه امین التجار اصفهان را بشناسید
خانه امین التجار در ابتدا به‌عنوان یک خانه‌مسکونی ساخته‌و‌طراحی شد. با ساخت خیابان عبدالرزاق و خریداری این خانه، خانه امین التجار به دفتر شناسایی و خرید خانه‌های تاریخی اصفهان تبدیل شد. از سال ۱۳۵۷ به بعد، این خانه با کاربری‌های مختلفی به فعالیت خود ادامه داد و اکنون در اختیار میراث فرهنگی قرار دارد.
خانه امین التجار یکی از خانه‌های اعیان‌نشین و ارزشمند دوره قاجار در شهر تاریخی اصفهان محسوب می‌شود. این خانه دارای ارزش‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی است. به‌عنوان یکی از خانه‌های درون‌گرای اصفهان شناخته‌می‌شود. احداث خیابان جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی در دهه ۴۰ شمسی، تاثیرات قابل توجهی بر منطقه تاریخی اصفهان به‌ویژه بازار گذاشت. این خیابان نه تنها بافت منطقه را پاره کرد. بلکه موجب تخریب کلی و جزئی خانه‌ها، سراها، تیمچه، بازار، مسجد و دیگر اماکن تاریخی ارزشمند نیز شد.
طرح اولیه خیابان عبدالرزاق در امتداد خیابان مسجد سید قرار داشت. اما پس از بررسی‌های فنی و به‌منظور جلوگیری از تخریب مدرسه علمیه روی آورد. مسجد علی (صفوی) و مناره آن (سلجوقی) و مدرسه سلطان سنجر، از چهارراه تختی با انحراف تقریبی ۸ درجه به سمت شمال احداث شد. در آن زمان، برخی افراد دلسوز با تذکرات و اقدامات پیشگیرانه، مسیر خیابان‌ها را تغییر می‌دادند تا از انهدام آثار تاریخی جلوگیری کنند.
یکی از عزیزانی که از این منطقه یا خانه امین التجار خاطره دارد نقل کرده است. که مرحوم پدربزرگم نقل می‌کردند که با شروع خیابان‌کشی‌ها، عزای عمومی در شهر برپا شد. به حدی که اسم خیابان حافظ کنونی را خیابان «آه و ناله» و خیابان هاتف را «سوز و گداز» گذاشته‌بودند. برخی از علما نیز از مسیر خیابان‌ها عبور نمی‌کردند. و به‌دلیل آسفالت‌نشدن خیابان‌ها، وسط خیابان‌ها را ریگ می‌ریختند و هر روز با سطل آب‌پاشی می‌کردند.
خانه امین‌التجار؛ از گذشته تاکنون
خانه امین التجار در اصفهان یکی از نمونه‌های برجسته معماری دوره قاجار است. این خانه متعلق به محمدعلی امین‌التجار، تاجر معروف اصفهانی، بوده و او از سادات خاتون‌آبادی بود. پس از درگذشت محمدعلی امین‌التجار، وارث او، حبیب‌الله، این خانه را به ارث برد. حبیب‌الله نیز در عرصه تجارت فعالیت‌های متعددی انجام داد و به دلیل همین فعالیت‌ها به نام امین‌التجار مشهور شد.
در دوره قاجار، امین‌التجار به عنوان یک مشروطه‌خواه و پشتیبان مبارزین شناخته می‌شد و جلسات مهمی درباره مبارزه با مشروطه در این خانه برگزار می‌شد. حبیب‌الله امین‌التجار در زمان حکومت رضاشاه و همچنین در دوره جنگ جهانی دوم به زندان افتاد.
در سال ۱۳۹۵، کتابی به نام خانه امین التجار اصفهانی توسط علی شیخ‌زاده منتشر شد. این کتاب به بررسی وقایع تاریخی و معماری این عمارت پرداخته‌و در دسته‌بندی تاریخ کهن، باستان و معماری ایران قرار می‌گیرد. خانه امین‌التجار در ۲۸ آذر ۱۳۵۴ با شماره ۱۲۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بررسی بحث خیابان‌کشی در خانه امین التجار اصفهان
یک معمار اصفهانی به خیابان‌کشی‌های گذشته اشاره کرد. مانند چهارباغ پایین، هاتف، نشاط، ولی‌عصر، شیخ بهایی، طالقانی، احمدآباد، ابن‌سینا، کمال و غیره تأکید کرد. این اقدامات باعث از بین رفتن بسیاری از خانه‌های تاریخی و ارزشمند اصفهان شد. وی این مسائل را نشان‌دهنده نبود برنامه‌ریزی و طراحی شهری و نیز شهرسازی عجولانه آن زمان دانست.
مرحوم حاج رضا باقریه، یکی از تخریب‌کنندگان بناها و نجاران قدیمی، روزی برای این معمار تعریف کرد. که در خیابان‌کشی‌های عبدالرزاق، ولی‌عصر و ابن‌سینا حدود ۳۰ خانه‌تاریخی و باارزش تخریب شدند. هر یک از ارسی‌های این خانه‌ها عظمتی داشتند و بهشتی را تداعی می‌کردند که اکنون با خاک یکسان شده‌است.
این معمار همچنین یادآوری کرد که ساخت خیابان عبدالرزاق منجر به تخریب خانه‌های تاریخی و باارزش بسیاری شد. از جمله این خانه‌ها می‌توان به مواردی اشاره کرد. خانه‌های میرزا عباس، حاج مهدی و حاج حسین کلاهدوزان، حاج محمدحسین کازرونی، کاروانسرای میر حاج، زورخانه هفت دست، مسجد حمال‌ها و کوچه جودا. همچنین مسجد تاریخی حناساب‌ها نیز کاملاً از بین رفت. از بقایای آن در ساخت شبستان مسجد چاره در بازارچه دردشت استفاده شد.
علاوه بر این، تیمچه تاریخی و نفیس آقا سید میرزا که پدربزرگ مادر این شخص بود. همچنین توسط ایشان وقف امام حسین (ع) شده‌بود نیز ویران شد. بر روی باقیمانده عرصه آن، که در کوچه مسجد حاج رضا و کنار خیابان قرار داشت. پاساژی به نام حضرت سجاد (ع) تحت نظارت اداره اوقاف ساخته‌شد که به موقوفه پاکدلیان معروف است.
وجه تسمیه خانه امین التجار اصفهان
علت نام‌گذاری عمارت امین‌التجار به مالکین آن، تاجر محمدعلی امین‌التجار و حبیب امین‌التجار برمی‌گردد. این شخصیت‌ها از تجار برجسته اصفهان در دوران قاجار بودند. خانه امین‌التجار از نظر معماری دارای زیبایی‌های بصری فوق‌العاده‌ای است و طراحی آن توسط سید رضا خان انجام شده‌است. این عمارت دو طبقه دارد. در طبقه اول، یک حوض زیبا با سه فواره جذاب قرار دارد. طبقه دوم شامل تالار پذیرایی از میهمانان است. این خانه ۱۴ اتاق یکسره دارد که با گچ‌بری و آینه‌کاری تزئین شده‌اند.
متأسفانه در سال‌های گذشته به علت احداث خیابان، بخش بزرگی از حیاط خانه امین‌التجار تخریب شده‌است و ایوان خانه با میله‌های آهنی محصور شده‌است. در ایوان این خانه، شش ستون بلند با ارتفاع حدود شش متر قرار دارد. نمای ایوان با نقاشی و گچ‌بری آراسته‌شده و سر ستون‌ها مقرنس‌کاری شده‌اند. در و پنجره‌های این عمارت با منبت‌کاری و خاتم‌کاری زیبا، شیشه‌های رنگی و ارسی تزیین شده‌اند. این خانه اولین جایی در اصفهان بود که یک تاجر مسلمان از مبل تاشو استفاده کرد. این مبلمان تاشو در تالار مرکزی قرار داشت.
مناسب‌ترین زمان برای بازدید از خانه امین التجار
خانه امین التجار که در شهر اصفهان قرار دارد، نیازمند بررسی دقیق شرایط آب و هوایی این منطقه است. اصفهان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در مرکز فلات ایران، دارای آب و هوای خشک و نیمه بیابانی است. بهترین زمان برای سفر به اصفهان و بازدید از خانه امین التجار، فصل بهار و اوایل پاییز است. در این زمان‌ها، دمای هوا در بهترین حالت خود قرار دارد و تجربه‌ی سفر را لذت‌بخش‌تر می‌کند.
اگر قصد دارید به اصفهان سفر کنید و از این خانه تاریخی بازدید کنید، بهتر است در فصل بهار یا اوایل پاییز برنامه‌ریزی کنید. در این دوره‌ها، هوا نه خیلی گرم است و نه خیلی سرد، که باعث می‌شود گردشگران بتوانند با آرامش و لذت از زیبایی‌های این شهر تاریخی بهره‌مند شوند.
دو مورد از جاذبه های گردشگری نزدیک این منطقه
در فاصله‌ای حدود ۴۰۰ متری از عمارت امین‌التجار، حمام علی قلی آقا واقع شده‌است. این حمام که در دوره صفوی بنا شده، به سال ۱۱۲۵ هجری قمری توسط علی قلی آقا، یکی از درباریان دوره شاه سلطان حسین و شاه سلیمان صفوی، ساخته‌شد. این حمام دارای بخش‌های مختلفی از جمله یک حمام کوچک، سیستم گرمایشی، سیستم دفع فاضلاب و گرماخانه‌ای با جنس مرمر می‌باشد. این منطقه کمی شبیه به کاخ عالی قاپو اصفهان است.
خانه قدسی نیز یکی از خانه‌های تاریخی اصفهان است که در خیابان عبدالرزاق و کوچه قدسیه قرار دارد. این عمارت در دو طبقه ساخته شده و حیاط آن دارای اتاق‌هایی است که با ترنج‌های گچی و نقوش حکاکی زیبا تزئین شده‌اند. در سال ۱۲۷۸، خانه قدسی تغییر کاربری داد و به عنوان مرکز آموزشی قدسیه مورد استفاده قرار گرفت.
هر دو این بناها نمایانگر زیبایی و اصالت معماری دوره صفوی هستند و از ارزش تاریخی بالایی برخوردارند. بازدید از این اماکن، فرصتی است برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ غنی اصفهان و لذت بردن از زیبایی‌های معماری آن.
اقامتی امن با اینجاهومز در اصفهان
آیا به دنبال رزرو بوتیک هتل در اصفهان با تخفیف‌های ویژه هستید؟ سایت اینجاهومز بهترین انتخاب برای شماست! با اینجاهومز می‌توانید اقامتگاه مورد نظر خود را با بهترین قیمت‌ها و تخفیف‌های بی‌نظیر رزرو کنید و از سفر خود نهایت لذت را ببرید.
اقامتگاه‌های سایت اینجاهومز از نظر امنیت و راحتی تضمین شده هستند و با توجه به نظرات مثبت کاربران، می‌توانید با اطمینان خاطر برای اقامت در سراسر اصفهان اقدام کنید. اینجاهومز به خصوص در ایام تعطیلات که قیمت‌ها به بالاترین حد خود می‌رسند، گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای ارائه می‌دهد.
همین حالا به سایت اینجاهومز مراجعه کنید و اقامتگاه دلخواه خود را با تخفیف‌های ویژه رزرو کنید. با اینجاومز، سفری بی‌دغدغه و لذت‌بخش را تجربه کنید!
